|
Jiwasan qillqirinakasan ajay tuqit yatichiripax Olzhas Omarovich Suleimenov, wali uñt'at libropanx "Az ukat naya" ukax mä taqpach jaljaw Tengrismo ukar uñt'ayi.
Aka jaljan mä qawqha arunakax kuna amtanakarus puriñ yant'asktan uk qhananchañatakix akanakawa: "Kutt'anxiwa, taqi kunas nayrïr uñstawiparuw kutt'awayxi. Lamar qutan mä muyu lurasax challwanakax jisk'a jawiranakan qalanakap patxaruw jiwañatak kutt'awayxi. Umax de." jawiranakax t’amt’asi ukat uraqi patxaruw muyu lurasax jan ist’kaya ch’amaka ukat jach’a jallu kutt’ani Intix junt’uchasini, ukat ch’iyar uraqix ch’uxña quqanakampi pintat uñjasini.Jach’a pachanx qhant’iwa, jallupachanx carmesí q’illuruw tuku, ikiñar puri ukatsti ch’uqi manqhanxa.
1. ¿Juma sapaki naturaleza taypin circulación uñt’tati? Nayra achachilamax juk’amp uñjirïnwa, jupax naturaleza ukan jakasïna, jupat dependirïna ukat chimpunakapar amuyasaw kusisiyañ yant’äna. Jupax uka thaya thayt’awiruw mantawayi. Jakkasaxa ch’uxña ch’ankhampiwa ch’uqt’asitayna, ukatxa lila-q’illumpiwa sarxatayna.
2. Jiwañax mä samkakiwa, ukampis janiw jiwasanakankiti ... Nayrïr materialistanakax rito funerario ukax naturaleza jiwatap uñjasaw lurapxäna. Jaqi - naturaleza wawa - mayni yuqanakapampi uñtasita. Jan jiwañ thaqhatapax qhispiyasiñ amuyuruw puriyäna: jiwañax mä samkakiwa. Chuymanïñax jallu pachawa. Marmotax mä p’iyaruw ikiñar puri, ukat yänakampi phuqt’ayasa. Juyphi pachan pʼiyanak allsusajja, nayra jilajajj mä marmota sat animalaruw mä bola ukham kʼuchuntat uñjäna, ukajj granonakampi chʼalltʼat aka oraqenwa utjäna. Intix junt’uchasiniwa, ukat marmotax mistuni, juk’amp jisk’a, ikiñ - jakkir.
3. Ucampis akapachajj mä duelowa. Parijunakax nayratpach uñjasiwayi, jaqinakax taykanakaru, awkinakaruw jaljapxirïna. Qullux mä jisk’a uñacht’äwiw uñacht’ayäna. Qhanajj chʼamakat sipansa mayjänwa. Uraqir diosanakar tukuyasax jaqix alaxpachan amuyt’awip qhanañcht’awayi - anti-uraq. Uka revolución de pensamiento ukax rito de funeraria ukanw uñacht’ayasïna.
Jaqinakan jakawipanx nayra pachanx esclavonaka, uywirinaka, jisk’a ukat jach’a t’aqanuqtawiw utjäna. Yaqhepajj aka oraqen wawanakapäjjänwa, yaqhepasti alajjpachankir wawanaka satäpjjänwa. ... Mä ch’iyar jaqiw chuymankipstasin p’iqip qhant’ayasïna, alaxpachan wawanakapar jak’achasïna. Chuyman jaqinakan yupaychäwipa.
Nayra Mesopotamia markan sociedad ukax Alaxpachan Yuqanakaparu ukhamarak Uraqin wawanakapar jaljatawa - mä jaqinakaw tantachasiwinx Ch’iyara Ch’iyara sutimp uñt’atäpxäna.
... Kunayman jaqinakarux kunayman ritonakarjamaw imt’apxirïna. Uraqin wawanakapax mä p’iyankir marmotas ukar uñtasitawa (k’uchu, ocre, granos. Jupanakatakix llakisiñ saminakapax carmesí q’illu). Alaxpachankir wawanakax jiwañjam intirjamapxiwa. Jupanakan llakisiñapan colorapax ch’iyarawa." "Az ukat naya", Alma-Ata, 1975. pp. 271-273.
"¿Kunas tengrianismo ukan jach'a amuyuparux qhipa religionanakan amuyunakapat mayjt'ayi? Chiqpach jaktäwir iyawsaña, aka uraqin pachpa jaqir uñtasit jakañax sarantaskakiwa. Mä samka tuqiw sarasma ukat sartasma 1) mä marmota ukham". ukat ch’uxña quqanaka (aka uraqin wawapästa ukhaxa), 2) intix ( Alaxpachan wawapästa ukhaxa).
Ibid.p.277.Ukaxa mä juk’a pachanakwa lurasi.
Chiqansa, aka suma ukat jichha pacha libron walja pankanakap wasitat qillqañax wakisispawa, ukampis ullart’irix pachpaw wakisispa ukhax uñakipt’aspa.
Jiwasatakix wali askiw Olzhas Omarovich jupax Tengrianismo ukan esenciap mä sistema religioso ukham uñt’ayañaxa. Cristianismo, islam, judaísmo ukanakanx jaqinakan jan jiwañapatak amuyunakax alma jan jiwañapatak amuyunakaruw mayjt’ayatächi ukhaxa, nayrïr religión - Tengriismo ukanx jaqin jan jiwañapatak amuyunakax jark’aqatawa, kunjamatix naturaleza ukanx ukhama . Pacha mayjt’awi tuqiw machaqar tukuyañax juti.
Tengrianismo ukan jiwañax mä jaya ikiñ-anabiosis ukhamaw amuyasi, mä iyawsäwiw utji, mä urux mä jiwat jaqix ikiñar purintäna ukax sartasiniwa ukat jaktaniwa. Ukatwa sepulturan jakʼapanjja kunanakatï jutïr machaq jakañatak wakiski ukanak uchapjjerïna: manqʼañanaka jan ukajj jarrunaka vinompi jan ukajj yaqha umañanakampi, armanaka, sapa mayni yänaka. Ukhamaraki sallqa uñnaqanakaruw puriraki, kunawsatix jiwat irpirimp chikt’atax imt’apxirïna, jiwayasax esclavo pallapallanakaru, munat warminakaru, caballonakaru, anunakaru. Nayra egipcionakax jiwat pusinimp chikaw mä común imt’apxirïna.
Nayra pachanakanxa, turco jaqinakaxa uka jan wali lurawixa jark’aqapxiritayna warminakapa, uywatanakaparu, munata uywanakaparu, munata yänakapa jaqinakaru p’iqipampi chikt’ata imt’añataki, uka tuqita Marco Polo qillqataxa Asia Central uksana uraqinakaparu sarañataki libropanwa qillqt’atayna. Ukampis uka costumbrex Tengrian pachat juti, ukat ukax pä tunk payan pacha tukuyan Kazajistán oriental uksan arqueológicos ukan jikxatatanakapatw uñacht’ayasi, Samashev cientificox jikxatawayi.
Imt’at jaqinakamp chika, inas, warmix chacha jak’an ikischispa, walja caballonakan janchipaw allsutäna, caballonakan p’iqinakapan mascaras ukat arnés ukax qurit luratänwa.
Home | Articles
January 19, 2025 19:04:45 +0200 GMT
0.009 sec.
