Jan ukhamäkanixa, “jan waltʼäwinakan saxrapa” satarakiwa. Aka monstruo psíquico, jiwañ axsarañan saphintata, ukax “pächasiñ ajayu ukat jan walt’ayasiñ ajayu” ukham uñt’atarakiwa. Mä jaqix yant’awinakapampi t’aqhisiyatax sapa kutiw jupax jan anqan lurawinakap amuyañjamäkiti, kunatix janiw chiqa yatichäwin directa experienciapanx mä yanapt’äw jikxatkiti, lurawinakapan askïtapata, ukat ukhamarakiw janiw amuyun ch’amapax utjkiti saykatañataki mä agresivu medio ambiente, jan ukax qhan jach’añchaña grado de peligro uka situación ukanx jupax jakaski. Ukham usump usuntat jaqix sapa kutiw atacaraki ukat arxatasirakiwa, janipuniw kunatï pasaski ukar atiniskiti. Jupax mä situación ukarjam jan jilxattañapatakix janiw jaytañ yatiskiti. Ukax irritabilidad ukat colerasiñaw cargos de justicia ukat control ukanak usurp. Chiqa tuqit qhispiña jan ukax agresión ukax pincers ukawa, ukampiw saxra biye tasrah ukax jaqinakar t’aqhisiyaski. Demonio bi tasrakh ukax mä mayjt’at thakhiw akapach uñjañax instintos tuqi, ukhamarak instintivo control ukax jaqin jakañ ch’amaparu. Akax manqhankir manq’iriwa, jaqin mä uywawa, kunatix jakañ tuqitx kunas pasaski uk uñakipasi, ukhamat jakañataki. Ukarjamaxa, aka saxrax jaqin jan amuyt’asisaw janchipan jiwatapat yatiñaparux parásito, uka jiwatat jan amuyt’asis amtañapa, ukax nayra jakäwinakanx nayratpach uñjasiwayi. Akax mä sustjasiwiwa janïr jutir fiasco ukax utjkipanxa, ukax sapa kutiw “auto apnaqañ” jan ukax p’inqachawimp jan irnaqañapatak yanapt’i. Ukarjamaxa, akax mä manq’añ uywan axsarañawa, jupax pachpa maynin manq’apar tukuñ axsarayi. Jupax taqi kunatix jakäwin pasaski ukanakx cuerpon askïki uka tuqit amuyt’i. Akax mä tirano ukhamawa, jupax control ukax mä amtaruw tukuyi ukat juk’ampirus esclavitud ukaruw tukuyi. Mä jaqin janchipaw yaqha amuyun lurawinakap jan yäqasa, mä corporalidad ukax mä zombie socialmente adaptado autosuficiente ukhamawa. Alcohol, droganaka, té, café, walja calorías ukan manqʼanaka, kunatï jupar jukʼamp chʼamañchki ukanakjja, jupajj wali munat anattʼañawa. Ukatxa, usuntañsa wal muni, sapa kutiw machaq usunak thaqhi, ukhamaraki qullanakampi mä culto luraraki. Yaqha patinaje ukax adrenalina ukar vicio, kusisiñawa. Jaqinakan ch’amapa constitución ukan nina thayanakarux chuym ch’allxtayi, calentura usunakaruw puriyi, uka tendencia ukan juk’amp patológicas uñacht’awinakapax ataques de pánico, hipocondrias ukat paranoia ukanakawa.
Medios ukanakax saxran ch'amanchawip q'umachañatakix "jakäw khuchhuqañ" ukax situaciones ukanakanw saraski, kawkhantix violencia ukan amenazapax wali jach'awa, ukat mä jaqix jakäwipata ukhamarak munat masinakapan jakäwipat axsarañax jan escalaruw saraski, ukampis walja kutiw sallqjatäxi. Uka jan walt’awinakan pacienciapax jaqirux q’umacharaki, ukat ego ukhamäkchisa, larusiñataki, aguantañataki, ukat yaqha jaqinakar munasiñ yatichi. Ajayunakax amuyapxiw mä chamán jan ukax khititix Ch’iyara Iyawsäwir arxatirix awisax colerasispa ukhax akax ajay tuqin jilxatañatakix suma uraqiw utjani. Kunapachatï qhan amuykistu uka jan walinakan uñjasktan ukhajja, pä lurañaw utjistu. Nayrïrix jan suyt’awiwa, ukax q’añuchawiruw thayt’ayi, ukat jan kuns lurañ yatiñaruw puriyi. Payïristi colerasiñawa, ukax mä jachʼa chʼamañchtʼäwi churaraki. Chamanico ajayunakax taqi chuymaw jaqinakarux payïr thakhinjam irpapxi. Jupa pachpatakixa, colerasiñaxa janiwa wakiskiti, jan ukasti jaqiruxa jani apnaqañapatakixa jark’iwa, akaxa mä jach’a llakisiñawa. Walja tʼaqhisiñanakaw uka chuymanïñat utji. Sapa uru colerasiñat qalltasinx munat masinakamp sum apasiñ t’unji, ukat walja jan wali lurawinakaw colerasiñamp lurasi, ukat wila ch’axwawinakampiw tukuyi, jiwayawinakaw infierno ukham jakañ uñstayi. Ukatwa, maynix wali colerata ukat pachpa pachan jawq’jata, jan ukax sinti jan waliru puriyata, ukhamat colerasiñan jan walt’awipax qhanpach uñjasi, ukhamat jupa pachpa amuyt’añapataki kunjams jan wali colerasiñax jan walixa, ukat ukax jark’aqañ munañaruw puriyi. Uka ch’amampi kusisita lurawinakapa, arunakapa ukat jan wali amuyunakapa mä juk’a apnaqañ yatiqasaxa, wasitatwa colerayañ qalltapxi, ukatxa jupa pachpata ukhamaraki kuna jan walt’awinakatsa larusiñapatakixa aski pacha churapxi. Ukhamächi ukhaxa, ch’amanakan mantawipax mä colerasiñ pachan utjki ukax mä jach’a ch’amanchawiruw uñt’ayasi, mä jaqin masa energética ukaruw uñt’ayasi, ukat juk’amp askixa, juk’amp amuyt’añataki ukhamarak amuyun ch’amanchañataki. Mä jaqitakix Ch’iyara Iyawsäwin ch’amapanx “jan wali lurawi” ukat “retribución” ukanakan mayacht’asiwipax wali jisk’akiwa. Ajayunakax wali jank’akiw mä situación uñstayapxi, kawkhantix barriopax “p’iqiparuw ch’allt’asi” Ukhampachasa, taqi munañanakapampix jaqinakar altruista inclinaciones ukanakat yatichañ munapxatapatxa, uka ajayunakax janiw suma yänaka satäkaspati. Khuyaptʼayasiñax janiw jupanakan sarnaqäwipakiti. Ukat jupanakax chamanes ukanakar maynit maynikam colerasiñatakix wali wakicht’ataw jikxatasipxi, walja kutiw jupanak taypin ch’axwañanaka ukat jan wali amtanakar sartayapxi, ukhamat jank’ak jilxatañataki. Nayrajja, magia chamánica sat chʼajjwañanakajj wali uñtʼatäjjänwa. Walja kutix ch’aman chaman jan ch’amani jaqinakar manq’asaw tukuyapxirïna. Ukax chiqapawa, kunatix chamanes ukanakatakix magia ch’amapax mä consecuencia ukhamarak indicador ukhamaw ajay tuqin q’umachatäpxatapa.
Ajayunakax jiwañankkasakiw amuyupan hibernación ukanx sartaspa, ukat jakäwip apt’asisakiw kunatix jupatakix wakiskirïki uk uñacht’ayaspa sasaw amuyapxi. Kunjamakitix chaman ukax jakäwipanx taqpach yatintatawa, jupar muyuntat jaqinakax, jak’ankir ukhamarak jan uñt’atanaka, juparux mä qawqha jan wali arunak arsuñ qalltapxi, purapat íntimo temas ukanakan, ukax janiw kunakipans jupanakatakix uñt’atäñapäkiti mä k’ari jachaqt’asiwimpi. Kunapachatï jan jarkʼaqasiñatakik sapa kuti katuqki ukhaxa, chamán sat chachax wali chʼamampiw arrepentisiñatak yatintaraki, ukat jutïrinxa jan mayamp lurañatakiw chʼamachasi, chiqpach luratanakapatwa concienciapar jan waltʼayaraki. Chamananakax walja wila wartañ jakʼankchïnsa, jupanakpachaw Diosan mutuyäwip apnaqañat sipansa mártir jakäwimpi jiwañampi aguantapxañapäna. Amuytʼañataki, Tab-Tengri sat jachʼa alajjpachankir chaman chachan destinopajj ukhamänwa, jupajj Genghis Khan sat chachan alajjpachan khitatapänwa. Temuchin juparux misión histórica ukat yatiyasa, ukat jupar alaxpachan plano ukar uñt’ayasa, nayrïr código de leyes de Yas uka tuqita, juparux uñt’ayasa, estado ukan jach’a estado ukan territorio tuqit amuyt’asa, uraqpachan historiapanxa, aka chaman jupax mä víctima ukhamaw tukuwayi wila misión ukax Genghis ukankiwa. Jach’a khan jupax taqpach independiente señor ukhamaw uñjasi, Teb-Tengri yatichäwiparjam lurat estadon tronopan qunt’asisinx yatichiriparux qhipäx p’akjañapatakiw mayïna. Ukhamaw uka leyendax siwa.
Pä tunk payan pachan payïr chikatapanx represiones estalinistas ukan wila masinakapax 3,5 waranqa chamanes ukanakan jakawip Tuva markan t’unjawayi. Mä jach’a chaman kirguista Kokna - charan jupax markapan tradición nacional ukar jan chhaqhañapatakiw yanapt’awayi. Jupax tribu masinakaparux yatichañ tuqitw ch’amanchawayi, tribun destinopan jan walt’äwinakapanxa. Jupax Shontan general kirguís ukan sartasiwipanx Tuva del Sur ukat Mongolia Occidental uksan territorio ukanw chikancht’asiwayi. Kunawsatix sartasiwix t’unjatäxän ukhax jupax tribu masinakapan destinop uñt’ayañ munäna, jan walt’äwinakan jaytañat sipansa. Jupax Krasnoyarsk carcelan jiwatayna, alaxpachar makatasa. Ukax pä tunk payan pachan walja jach’a chamanes ukanakaruw pasawayi. Jupanakar katuntañatak jutapkäna ukhajja, awisajj soldadonakajj janiw jikjjatapkänti. Ajayunakax jupanakarux apasxapxänwa. Kunawsatix chamanes ukanakax Khaganate kirguís uksanx nayrïr chiqan jikxatasipxäna, ukatx reyin jaqinakax jupanakarux wali respetompiw uñjapxäna - munat yatichirinakjama, jupanakan lakapax alaxpachat arsu.
Ukampirus uka chamanes ukanakan humilde llamp’u chuymanïpxatapa, chiqpachan jucha luririnakan p’iqipar q’ixu q’ixunak ukhamarak llijullijunak ch’allt’añ yatipxatapa, jupanakan chimpupänwa, janiw jupanakan aski lurawinakap jach’anchayañat sipansa ukat jupanakpachatak jach’añchäwinak mayiñat sipansa.
Mä qawqha chamananakakiw qhiparapxäna. Uraqinakapan kamachinakapax mayjt’awayiwa.Ukampirus mä chamán ukan jach’añchäwipata ukhamarak ch’amanïtapat qhuru ironía ukax wali jach’a tema ukhamawa, jach’a ajayunakax barrioparux amuyt’añatakiw churapxi. Aka ironía ukan qhuru kankañapax ch’axwawinakan ingenio ukampiw atipt’asispa, kunatix ajayunakax - ongons ukanakax munat masinakaparux duchar uñacht’ayapxi. Tendencia general ukax pachpakiw qhiparawayi. Chaman ukax wali colerasiñatakiw achikt’asi, ukat colerasiñam larusiñampiw chhaqtayañapa. Nayraqatxa, juma pachpat sipansa. Ukax janiw sapürus lurañjamakiti ukat janiw sapürus askïkiti, kunatix jupar arst’ir ajayunakax wali ch’amampiw jisk’achasipxaspa, ukat jisk’achawinakapax janiw jaqin dignidad ukan elemental cimientos ukanakar jan jan walt’ayas toleratäkaspati. Ukatwa, walja kutix chaman chachan iyawsäwipax kunjamsa alaxpachar jan axsaras maldecispa, kuna regalonaktï churapki ukanakat maldecispa. Niya Diosar munasiñakiw mä chamán chachan jakäwipanxa, ukax mä razonampiw jakañapatak yanaptʼi. Jila partejja, Diosar jiskʼachañakiw jupatak mayisïna. Aka paradoja ukan sallqa crisol ukanx, desilusión ukan carbón ukan ukhamarak colerat colerasiñan colerat nina nakhantäwipanx, jan ch’axwañjam iyawsäwipan cuchillapax yuriwayi ukat forjado ukhamawa, kunatix jaqinakax juk’amp suma jakañ suyt’awinak sapki ukaruw hielo ukham indiferencia ukamp llamp’uchata.
Home | Articles
January 19, 2025 18:55:42 +0200 GMT
0.009 sec.
