Наймацнейшымі шаманамі сярод паўночных народаў традыцыйна лічыліся нганасанскія, прадстаўнікі роду Нгамтусуо (Касцяркіны). За паўтара стагоддзі іх гісторыя абрасла легендамі і міфамі. Гавораць, некалькі шаманаў нарадзіліся хвастатымі. У адной з кніг запісана: «Тайбула (мужчынскае імя), калі ўзімку ўваходзіў у чум, хвост атрасаў».
Да гэтага ж роду належаў вялікі шаман Дзюхадзе. Калі памірае шаман, толькі сярэдні сын мае права пайсці па ім ступням. Такая традыцыя. У Дзюхадзе было шмат дзяцей. І паміраючы, ён перадаў Тубяку, сярэдняму сыну, выкаваныя з жалеза і медзі выявы духаў-памагатых. І хоць пасля смерці бацькі іншы сын, Дзюмінме, усё жыццё шаманіў і іх сястра Набоцце таксама стала шаманіць - людзі па-сапраўднаму прызналі шаманам толькі Тубяку. Рэўнасць і непрыязнасць усталі паміж братамі. Кожны з іх лічыў сапраўдным шаманам толькі сябе. Яны шкодзілі адзін аднаму чым маглі і нават пісалі адзін на аднаго даносы, з-за чаго абодва сядзелі ў лагерах. Другі раз - разам. Але і гэта не з'яднала іх, і ненавідзелі яны адзін аднаго да самай смерці. І шаманілі да самага канца.
Дзюхадзе
Пра шаман Дзюхадзе дагэтуль ходзяць легенды. Кажуць, ён умеў звяртацца ў ваўка і забіваць адным позіркам. Ён заўсёды знаходзіў якія страціліся ў тундры людзей і лячыў самых безнадзейных хворых. Да Дзюхадзе, як да наймацнейшага шамана, часта звярталіся людзі іншых родаў.
Нобобтыэ
Менавіта ў савецкую эпоху, калі рэлігія была абвешчана «опіумам для народа» - шаманам прыйшлося несалодка. Па паданні, падчас камлання шаманкі Нобабтыэ, начальнік міліцыі Бераценнікаў заскочыў у чум, выхапіў пісталет і стрэліў у падпаленае вогнішча, потым яшчэ раз - уверх, у дымавую адтуліну чума. Каб духоў распужаць. Затым схапіў Нобабтыэ і пачаў зрываць з яе адзенне. Ёй удалося вырвацца. А Берацельнікаў неўзабаве звар'яцеў.
Тубяку
У васьмідзесятыя гады да Тубяка прыйшлі палярнікі, якія здзяйснялі пераход па ўсёй савецкай поўначы. Яны заспелі старога які глядзіць па тэлебачанні старт касмічнага карабля. "Навошта павезлі ў космас так шмат жалеза?" - спытаў Тубяку і паглядзеў на палярнікаў з вялікім жалем. - Я два разы бываў на Месяцы наогул без жалеза...»
«Людзі ішлі да майго бацькі ўвесь час, - успамінае сын Тубяку Лёня. - Бацька ніколі не адмаўляў у дапамозе. Часам пасля камлання гадзінамі ляжаў на падлозе чума (у бэльцы камлаць было нельга) і прыходзіў у сябе, як пасля забыцця. Шмат сіл у яго сыходзіла. Ён дапамагаў людзям ад шматлікіх хвароб, а аднойчы знайшоў зніклага ў тундры чалавека: доўга камлаў і затым паказаў месца, дзе яго шукаць. Той ляжаў пад снегам, змёрзлы, але жывы».
Home | Articles
January 19, 2025 18:49:43 +0200 GMT
0.009 sec.
